Bağırsak keman telleri hakkında düşüncelerim

Keman ekipmanı ve çalma stilleri üzerine son deneylerim

Kaplamalı bağırsak teller: Son altı aydır, hem eski Guadagnini kemanımda, hem de Nurgül Çomak tarafından yapılan modern Türk kemanımda bağırsak tel kullanıyorum. Öncelikle daha önce kullandığım sentetik tellerden (Dominant, Evah Pirazzi v. b.) sol, re ve la telleri için eski usül Pirastro Eudoxa sargılı bağırsağa geçiş yaptım. Modern bir çalıcı olarak ve pratik sebeplerden ötürü metal mi telini değiştirmedim). Tonal renk ve parmaklarımın altında biraz daha “sıcak” bir hisse sahip olmak anlamında (ve evet, bazı eski usül kayıtlarda tüylerim diken diken oluyor) aradığım şeye ulaştığımı söyleyebilirim. Ancak bu tip alüminyum kaplamalı bağırsak tellerle ilgili sorunum, alüminyumun elimin terindeki asitten ötürü yalnızca birkaç gün içerisinde erimesiydi.

Kaplamasız (açık) bağırsak teller: Bir sonraki adım olarak açık bağırsak telleri denemeye karar verdim. Bununla birlikte kemanın tınısı daha doğal bir hal alamazdı, ve bu hissi tattıktan sonra, sırf akort etmek daha kolay olduğu için modern sentetik tellere geri dönme fikri bana artık cazip gelmemeye başladı. Bu yüzden Jascha Heifetz’in kullanmış olduğu tel kombinasyonunu denemeye karar verdim: gümüş kaplı bağırsak sol ile açık bağırsak re ve la telleri. Sesin çok cırlak ve barok keman gibi olmaması için bulabildiğim en kalın telleri taktım.

Yastıksız çalış: “Heifetz” kombinasyonunun akort ve entonasyon açısından daha tutarlı olduğunu farkettim, ancak ilk etapta ellerim terleyince kayganlaştıkları için çalış rahatlığında zorlandım. Neyse ki, yastıksız çalmaya da alışmaya başlamıştım ve keman artık vücudumun bir uzantısı gibi olmaya başlamıştı. Dahası, enstrümanla daha yakın ve daha "samimi" temas, sağır olan sol kulağım için büyük bir fark yarattı. Birkaç hafta sonra, bu “kayganlık” sorununun da ortadan kalktığını gördüm, çünkü sol elim enstrümanı desteklemeye alışıyordu ve çalışımda gittikçe artan otomasyonu hissedebiliyordum.

Sonuç:

Bazen çalışınızı gözden geçirmenin ve zaman zaman farklı ekipmanlarla (ya da bunlar olmadan) denemeler yapmanın sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Çok gerekli olduğunu düşündüğünüz, baştan beri öğrendiğiniz şeyler bazen gerekli olmayabilir. Bundan sonra artık sürekli bu şekilde çalıp çalmacağımı tabii ki bilemem, ama içimdeki ekipman deneme konusundaki "açlık" şimdilik tatmin olmuş gibi görünüyor. Bunların sanatsal “açlığıma” ne denli bir etkisi olacağını hep birlikte göreceğiz.